সোমবাৰে উচ্চতম ন্যায়ালয়ে নিৰ্বাচন আয়োগৰ জৰিয়তে চলি থকা অসমৰ বিধানসভা আৰু সংসদীয় সমষ্টিসমূহৰ পুনৰ নিৰ্ধাৰণ প্ৰক্ৰিয়া স্থগিত ৰাখিবলৈ অস্বীকাৰ কৰে । লগতে বিষয়টোৰ ওপৰত কৰা আবেদনসমূহৰ ওপৰত কেন্দ্ৰ আৰু নিৰ্বাচনী পেনেলৰ পৰা সঁহাৰি বিচাৰে ।
উল্লেখ্যযোগ্য যে, অসমৰ ১২৬ টা বিধানসভা সমষ্টি আৰু ১৪ টা লোকসভা সমষ্টিৰ সীমা নিৰ্ধাৰণৰ বাবে ভাৰতীয় নিৰ্বাচন আয়োগৰ খচৰা প্ৰস্তাৱক প্ৰত্যাহ্বান জনাই নটা ভিন্ন ৰাজনৈতিক দলৰ অসমৰ দহজন বিৰোধী নেতাই শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ত আবেদন জনাইছিল ।
ভাৰতৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড়ৰ নেতৃত্বত আৰু ন্যায়াধীশ জে বি পাৰ্দিৱালা আৰু মনোজ মিশ্ৰক লৈ গঠিত এখন বিচাৰপীঠে কয়, “২০২৩ চনৰ জুন মাহত খচৰা প্ৰস্তাৱ জাৰি কৰাৰ পিছত চলি থকা কামৰ এই পৰ্যায়ৰ প্ৰতি যথাযথ বিবেচনা কৰি সীমা নিৰ্ধাৰণ আৰম্ভ হৈছে, প্ৰক্ৰিয়াটোত হস্তক্ষেপ কৰাটো উচিত নহ’ব…।”
অৱশ্যে বিচাৰপীঠে নিৰ্বাচন আয়োগক সমষ্টিসমূহৰ সীমা নিৰ্ধাৰণৰ দায়িত্ব দিয়াৰ ক্ষমতা প্ৰদান কৰা জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন, ১৯৫০ৰ ধাৰা ৮এৰ সাংবিধানিক বৈধতা পৰীক্ষা কৰিবলৈ সন্মত হয় । শীৰ্ষ আদালতে তিনি সপ্তাহৰ ভিতৰত আবেদনসমূহৰ ওপৰত কেন্দ্ৰ আৰু নিৰ্বাচন আয়োগৰ উত্তৰ বিচাৰিছে আৰু কৈছে যে আবেদনকাৰীসকলে তাৰ পিছত দুসপ্তাহৰ ভিতৰত তেওঁলোকৰ পুনৰ সংযোজন দাখিল কৰিব পাৰিব ।
শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ে উল্লেখ কৰে যে ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে অসমত সমষ্টি পুনৰ নিৰ্ধাৰণৰ কাম স্থগিত ৰাখিছিল । অৱশ্যে ২০২০ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত আইন মন্ত্ৰালয়ে এক জাননী জাৰি কৰি কৈছিল যে যিহেতু পৰিস্থিতি বৰ্তমান স্বাভাৱিক, সেয়ে ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে পূৰ্বৰ জাননীখন বাতিল কৰিছে । বিচাৰপীঠে লগতে কয় যে ধাৰা 8এ-য়ে চাৰিখন ৰাজ্যৰ বাবে এক বিশেষ ব্যৱস্থা প্ৰদান কৰে । আৰু এই ৰাজ্যসমূহৰ ক্ষেত্ৰত স্থগিতৰ আদেশ বাতিল কৰাৰ পিছত সমষ্টি পুনৰ নিৰ্ধাৰণ চলাই নিয়াৰ কাম নিৰ্বাচন আয়োগে সম্পন্ন কৰিছে ।
আবেদনকাৰীসকলে জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন, ১৯৫০-ৰ ধাৰা 8এ-কো প্ৰত্যাহ্বান জনাইছিল । কোৱা হৈছিল যে নিৰ্বাচন আয়োগে সমষ্টি পুনৰ নিৰ্ধাৰণ প্ৰক্ৰিয়া পৰিচালনা কৰাত নিজৰ ক্ষমতা প্ৰয়োগ কৰাৰ বাবে এই ধাৰাৰ আশ্ৰয় লৈছিল । আৰপিএ, ১৯৫০-ৰ ধাৰা 8এ-ত মণিপুৰ, অৰুণাচল, অসম আৰু নাগালেণ্ডৰ সংসদীয় আৰু বিধানসভা সমষ্টিৰ সীমা নিৰ্ধাৰণৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট ব্যৱস্থা আছে ।
শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ে উল্লেখ কৰে যে যদি ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে অনুভৱ কৰে যে এই ৰাজ্যসমূহৰ পৰিস্থিতি সমষ্টি পুনৰ নিৰ্ধাৰণৰ বাবে অনুকূল তেনেহ’লে সীমা নিৰ্ধাৰণ আইনত প্ৰদান কৰা স্থগিতাদেশ বাতিল কৰা হ’ব পাৰে, যাতে প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পন্ন কৰিব পৰা যায় । ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে যে উপ-শাখাবোৰত কিছু নিয়ম আছে যিবোৰ সমষ্টি পুনৰ নিৰ্ধাৰণৰ কাম কৰাৰ বাবে নিৰ্বাচনী পেনেলৰ দ্বাৰা অনুসৰণ কৰিব লাগিব ।
উল্লেখ্য, আবেদনকাৰীসকলে বিভিন্ন জিলা আৰু ৰাজ্যৰ বাবে বিধানসভাৰ বিভিন্ন গড় আকাৰ লৈ নিৰ্বাচন আয়োগে গ্ৰহণ কৰা পদ্ধতিক প্ৰত্যাহ্বান জনাইছিল আৰু কৈছিল যে সীমা নিৰ্ধাৰণ প্ৰক্ৰিয়াত জনসংখ্যাৰ ঘনত্ব বা জনসংখ্যাৰ কোনো ভূমিকা নাই । আবেদনকাৰীসকল হৈছে কংগ্ৰেছ, তৃণমূল কংগ্ৰেছ, জাতীয়তাবাদী কংগ্ৰেছ পাৰ্টী, ৰাষ্ট্ৰীয় জনতা দল, চিপিআই, চিপিএম, অসম জাতীয় পৰিষদ, ৰাইজৰ দল আৰু আঞ্চলিক গণ মৰ্চা ।
আবেদনকাৰীসকলে যুক্তি দিছিল যে অসমৰ ১২৬ টা বিধানসভা আৰু ১৪ টা লোকসভা সমষ্টি পুনৰ গঠন কৰিবলৈ নিৰ্বাচনী পেনেলৰ সমগ্ৰ প্ৰক্ৰিয়াটো অসমৰ প্ৰতি বৈষম্যমূলক হোৱাৰ উপৰি স্বেচ্ছাচাৰী আৰু অস্বচ্ছ । উল্লেখ্য যে চলিত বৰ্ষৰ ২০ জুনত নিৰ্বাচন আয়োগে অসমৰ ১২৬ টা বিধানসভা আৰু ১৪ টা লোকসভা সমষ্টি পুনৰ গঠন কৰিবলৈ এখন খচৰা নিৰ্দেশ জাৰি কৰিছিল ।
শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ে উল্লেখ কৰে যে ধাৰা ৮এৰ সাংবিধানিক বৈধতা আৰু তাত সেয়া অনুসৰণ কৰাৰ ওপৰত প্ৰত্যাহ্বান জনোৱাৰ বাবেও এখন আবেদন দাখিল কৰা হৈছে । এই সন্দৰ্ভত কয় যে শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ৰ সন্মুখত সাংবিধানিক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱাটো পৰীক্ষাৰ যোগ্য আৰু এই সন্দৰ্ভত জাননী জাৰি কৰা হৈছে । “উত্তৰটো তিনি সপ্তাহৰ ভিতৰত দাখিল কৰিব লাগে আৰু তাৰ পিছত দুসপ্তাহৰ ভিতৰত পুনৰ সংযোজন দাখিল কৰিব পাৰে ।” বিচাৰপীঠে কয় । আনহাতে, মুখ্য ন্যায়াধীশে কয়, “দিল্লী সেৱা অধ্যাদেশ গোচৰৰ লগে লগে আমি ইয়াক তালিকাভুক্ত কৰিম ।”